Kompresjoterapia

Kompresjoterapia, inaczej leczenie stopniowanym uciskiem, polega na nierównomiernym uciskaniu kończyny dolnej za pomocą specjalistycznych medycznych wyrobów elastycznych (takich jak rajstopy, pończochy, podkolanówki) lub opasek uciskowych (bandaży).

Na czym polega kompresjoterapia?

Dobór właściwych parametrów wyrobu uciskowego i klasy ucisku należy powierzyć lekarzowi. Ucisk jest nierównomierny, ponieważ zmniejsza się stopniowo w kierunku od stopy do pachwiny.

Kompresjoterapia stanowi bezpieczną i nieinwazyjną metodę terapii chorób układu żylnego i limfatycznego (chłonnego) kończyn, w tym: żylaków, obrzęku limfatycznego, owrzodzeń żylnych, zakrzepicy żył głębokich i zespołu pozakrzepowego. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w profilaktyce i leczeniu (łagodzeniu objawów) przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych, w której przyczynia się do redukcji refluksu żylnego i zmniejszenia nadciśnienia żylnego.

Ucisk zewnętrzny prowadzi do zmniejszenia średnicy naczyń żylnych (w układzie żylnym powierzchownym i głębokim), dzięki czemu płatki niewydolnych zastawek żylnych mogą zbliżać się do siebie i zapobiegać wstecznemu przepływowi krwi (cofaniu się). W wyniku zwężenia światła żyły zwiększa się przepływ żylny, a zmniejsza ilość krwi, która zalega w kończynie. Kompresjoterapia korzystnie wpływa na działanie pompy mięśniowej podudzia i redukuje ryzyko zakrzepicy żylnej.

Wskazania do zastosowania

U pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną leczenie stopniowanym uciskiem zaleca się w przypadku niedużych zmian, jak przejściowe obrzęki nóg i „pajączki”, a także żylaki. Kompresjoterapię zaleca się pacjentom po operacjach żylaków, po leczeniu naczyń żylnych metodami wewnątrznaczyniowymi (laserowe usuwanie żylaków) lub metodami przezskórnymi (np. skleroterapia). W chorobie żylakowej kompresjoterapia zalecana jest także chorym, którzy nie mogą lub nie chcą poddać się leczeniu inwazyjnemu. U chorych z owrzodzeniami żylnymi leczenie stopniowanym uciskiem stosowane jest w trakcie terapii owrzodzeń i po ich wyleczeniu.

Ponadto kompresjoterapia wskazana jest w przypadku zapalenia żył powierzchownych i/lub głębokich (w czasie leczenia i po leczeniu) oraz pacjentom cierpiącym z powodu obrzęków kończyn dolnych pochodzenia limfatycznego. Profilaktycznie kompresjoterapię zaleca się pacjentom genetycznie predysponowanym do wystąpienia żylaków, pracującym w pozycji stojącej lub siedzącej, kobietom w ciąży, pacjentom z nadwagą i otyłością, a także osobom, które odbywają długie podróże (np. samochodem lub samolotem).

Zobacz także: Żylaki w ciąży – co robić, jeżeli się pojawią?

Jak przygotować się do konsultacji z flebologiem?

Konsultacja u flebologa nie wymaga specjalnych przygotowań. Warto zabrać ze sobą aktualne wyniki badań (jeśli pacjent nimi dysponuje). Lekarz flebolog zbiera szczegółowy wywiad medyczny i przeprowadza badanie fizykalne; ustala m.in. wskazania do stosowania kompresjoterapii, istnienie ewentualnych przeciwwskazań, a także określa stopień ucisku na różnych poziomach kończyny dolnej i inne parametry wyrobu uciskowego.

Zwykle najistotniejszym elementem wizyty jest badanie USG Doppler kończyn dolnych, które umożliwia ocenę stanu układu żylnego: ścian naczyniowych, zastawek, a także ocenę przepływu krwi i drożności żył. Doppler USG pozwala precyzyjnie zidentyfikować nieprawidłowości w układzie żylnym oraz dobrać optymalną metodę leczenia. Jeśli, po ustaleniu rozpoznania, lekarz zaleci kompresjoterapię, wykona lub zleci wykonanie pomiarów kończyny. Następnie, na podstawie szczegółowych tabel producenta, dokona wyboru odpowiedniego rozmiaru wyrobu uciskowego i klasy ucisku.

Stosowanie kompresjoterapii oznacza wytwarzanie określonych ciśnień międzypowierzchniowych wywieranych na tkanki. W Europie wyróżnia się 5 stopni ucisku (10-60 mm Hg):

• klasa A: 10-20 mm Hg
• klasa I: 21-30 mm Hg
• klasa II: 31-40 mm Hg
• klasa III: 41-50 mm Hg
• klasa IV: 51-60 mm Hg.

Wskazaniem do stosowania wyższych klas ucisku jest zaawansowana postać niewydolności żylnej. Mniejszy ucisk zalecany jest np. w zapobieganiu zaburzeń krążenia żylnego, natomiast w terapii owrzodzeń żylnych stosuje się większe wartości ucisku, a więc wyższe ciśnienia kompresji.

Jak stosować wyroby uciskowe?

Wyroby kompresyjne powinny być starannie dobrane do wymiarów pacjenta na podstawie szczegółowych pomiarów obwodów i długości poszczególnych odcinków kończyny dolnej. Pomiary obu kończyn na różnych poziomach wykonywane są przez wykwalifikowany personel medyczny, gdy pacjent jest:

• w pozycji stojącej,
• po nocnym odpoczynku z uniesionymi kończynami dolnymi (powyżej klatki piersiowej).

Podczas wizyty lekarz instruuje pacjenta, jak prawidłowo stosować, zakładać i nosić wyroby uciskowe. Podkolanówki lub pończochy powinno nakładać się rano, jeszcze przed wstaniem z łóżka. Można robić to samodzielnie lub za pomocą tzw. butlera (specjalnego przyrządu do ubierania produktów kompresyjnych). Elastyczne pończochy uciskowe należy nosić podczas chodzenia, stania i siedzenia, a zdejmować wieczorem, przed udaniem się na spoczynek.

Uciskowa opaska elastyczna (bandaż) na stopę i podudzie zalecana jest po operacji lub obliteracji żylaków. Można zakładać ją tylko na nieobrzękniętą kończynę (rano, przed wstaniem z łóżka), rozpoczynając od stopy u nasady palców. Stopę należy zgiąć w ten sposób, by jej przednia część i palce zbliżały się do podudzia (pod kątem ~ 90⁰). Opaską należy objąć piętę i zmniejszać ucisk w kierunku kolana; na podudzie zakłada się dwie opaski. Po prawidłowym założeniu opaski obserwuje się zasinienie palców, które powinno ustępować w trakcie chodzenia. Jeśli jednak zasinienie się utrzymuje, pojawia się mrowienie i drętwienie stopy, należy zdjąć opaskę, poczekać, aż objawy ustąpią i nałożyć ją ponownie, stosując mniejszy ucisk.

Wyroby uciskowe należy stosować regularnie i zgodnie z zaleceniami producenta. Wszelkie zmiany rozmiarów „chorej” kończyny (np. ustąpienie obrzęku) wymagają wymiany wyrobu kompresyjnego na nowy – dopasowany do aktualnych wymiarów. Zakup nowych pończoch lub podkolanówek konieczny jest także po odkształceniu materiału uciskowego. Najczęściej zaleca się wymianę pończoch na nowe co najmniej dwa razy w roku.

Nie wszyscy pacjenci tolerują noszenie uciskowych wyrobów elastycznych, dlatego lekarz może zalecić pacjentowi, by przez pierwsze dni nosił je krócej (niż cały dzień). Każdego dnia okres tolerancji wydłuża się i stopniowo chory przyzwyczaja się do tej formy terapii. Początkowo można też stosować pończochy o mniejszym stopniu ucisku – gdy pacjent „oswoi” się z nim i zacznie go tolerować, wprowadza się większy ucisk, odpowiedni do zdiagnozowanego problemu.

Efekty kompresjoterapii

Kompresjoterapia usprawnia odpływ żylny i chłonny w kończynie dolnej, zwiększa przepływ krwi przez żyły oraz wspiera mechanizmy utrzymujące prawidłowe krążenie żylne i chłonne. Zapobiega zaleganiu krwi żylnej w kończynie i powstawaniu skrzeplin w naczyniach żylnych. Leczenie stopniowanym uciskiem zmniejsza objawy zaburzeń żylnych, redukuje obrzęk, ułatwia gojenie owrzodzeń żylnych i zmniejsza stwardnienia skóry.

Stopniowany ucisk wywiera korzystny wpływ na naczynia żylne, limfatyczne, tkanki i układ fibrynolizy (odpowiedzialny za procesy rozpuszczania zakrzepu). Ucisk zmniejsza przekrój żył i ułatwia zbliżanie płatków zastawek, przywracając ich funkcję. Przyczynia się do obniżenia ciśnienia żylnego, zmniejszając w ten sposób refluks żylny.

Kompresjoterapia zwiększa prędkość przepływu krwi żylnej, co zmniejsza przekrwienie tkanek i ilość krwi w naczyniach włosowatych. Dzięki leczeniu uciskiem poprawie ulega czynność pompy mięśniowej oraz zmniejsza się objętość krwi w żyłach kończyn dolnych. Wczesne zastosowanie kompresjoterapii może prowadzić do częściowego ustąpienia zmian w ścianie naczyniowej.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazanie do stosowania kompresjoterapii stanowią zaawansowane zaburzenia krążenia tętniczego kończyn dolnych oraz ostre zapalenia skóry i tkanki podskórnej. Leczenie stopniowanym uciskiem jest przeciwwskazane u chorych ze świeżą zakrzepicą żylną, a także z alergią na materiały uciskowe.

Flebolodzy (Wrocław i Warszawa)

Wśród dostępnych w naszej klinice wyrobów uciskowych wymienić można:

• podkolanówki uciskowe,
• pończochy uciskowe,
• rajstopy uciskowe.

Diagnostyką żylaków i dopasowywaniem wyrobów uciskowych w naszych placówkach zajmują się doświadczeni chirurdzy, flebolodzy:

Flebolog Wrocław:

• dr n. med. Wojciech Rybak
• lek. med. Maciej Antkiewicz
• lek. med. Tomasz Siewniak

Flebolog Warszawa:

• dr n. med. Michał Kowalczewski
• lek. med. Emil Michalski
• lek. med. Mariusz Kozak

Cena badania USG Doppler kończyn dolnych, w zależności od specjalisty, to koszt 250-350 zł.

W celu umówienia się na konsultację zapraszamy do kontaktu.

W przypadku dodatkowych pytań służymy pomocą.

Zachęcamy do zapoznania się również z następującymi materiałami:

• Skleroterapia piankowa i płynowa – na czym polega i ile kosztuje
• Jak wygląda badanie USG Doppler?
• Laserowe leczenie żylaków – jak wygląda
• Skleroterapia żylaków – na czym polega, jak działa i jakie przynosi efekty
• Pajączki na nogach – przyczyny objawy, leczenie
• Żylaki nóg – objawy, przyczyny, leczenie
• Obrzęki nóg – dlaczego nogi puchną?
• Pękające naczynka na nogach – najczęstsze pytania
• Zakrzepica żylna– objawy, badania, leczenie
• Hybrydowe leczenie żylaków
• Ból żylaków kończyn dolnych – jak bolą żylaki?
• Teleangiektazje – miejsce występowania, przyczyny i leczenie
• Żylaki na stopach – objawy, przyczyny, leczenie
• Leki na żylaki – tabletki, maści – czy to działa?
• Widoczne żyły na nogach