Niewydolność żylna kończyn dolnych

Żylaki są najczęstszą postacią przewlekłej niewydolności żylnej kończyn dolnych (CVI). Wyniki badań wykazały, że chorobie towarzyszy m.in. osłabienie siły mięśniowej w kończynach dolnych i ograniczenie zakresu ruchomości stawów skokowych. W zaawansowanych stanach CVI może być przyczyną długotrwałej niezdolności do pracy, niepełnosprawności i znacznego pogorszenia jakości życia.

Przyczyny niewydolności żylnej kończyn dolnych

Przewlekła niewydolność żylna (chronic venous insufficiency; CVI) obejmuje zmiany w układzie żylnym kończyn dolnych, które rozwijają się w wyniku nadciśnienia żylnego. U podstaw choroby leży (pierwotna lub wtórna) niesprawność mechanizmów, które umożliwiają powrót żylny – powrót krwi z kończyn dolnych do serca.

Na obraz przewlekłej niewydolności żylnej składają się objawy zastoju krwi żylnej na skutek refluksu (cofania krwi) lub upośledzenia drożności naczyń żylnych.

Żyły, czyli naczynia krwionośne, które doprowadzają krew do serca, dzieli się na układ głęboki i układ powierzchowny oraz perforatory (żyły łączące, przeszywające). Perforatory przechodzą przez powięź mięśniową, łącząc powierzchowny układ żylny z układem głębokim.

Większość krwi żylnej kończyn dolnych (ok. 70%) odpływa przez żyły głębokie (podpowięziowe) –przebiegające pod powięzią (wewnątrz przedziałów mięśniowych).

Żyły powierzchowne (nadpowięziowe) biegną w tkance podskórnej, między głęboką powięzią mięśniową i skórą. Odprowadzają krew z takich tkanek jak: skóra, tkanka tłuszczowa podskórna, powierzchowne węzły chłonne.

Głównym czynnikiem powodującym rozwój przewlekłej niewydolności żylnej jest nadciśnienie w żyłach kończyn dolnych. Nadciśnienie żylne stanowi skutek cofania krwi (refluksu), do którego prowadzi niewydolność zastawek i/lub niedrożność naczyń żylnych.

Pomimo dynamicznego rozwoju medycyny i techniki nieznane są metody naprawy niewydolnych żył. Jedyną metodą na osiągnięcie efektu klinicznego jest usunięcia lub zamknięcie niewydolnych żył.Podstawowy mechanizm warunkujący powrót krwi z kończyn dolnych do serca (wbrew sile grawitacji) stanowi pompa mięśniowa goleni i pompa stawowa (zginanie stawu skokowego, ucisk na podeszwowy splot żylny).

Czynniki ryzyka

Wiek i płeć są głównymi czynnikami ryzyka rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej.

Częstość występowania przewlekłej niewydolności żylnej jest bardzo zróżnicowana – waha się od <1% do 40% u kobiet i od <1% do 17% u mężczyzn. Według szacunkowych danych, częstość występowania żylaków jest wyższa i wynosi od <1% do 73% u kobiet oraz od 2% do 56% u mężczyzn.

Częstość występowania choroby jest większa u kobiet (czynniki hormonalne), rośnie z wiekiem i liczbą ciąż. Rozwojowi CVI sprzyjają nadwaga i otyłość, a także długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej lub stojącej (często związane z wykonywanym zawodem).Ryzyko rozwoju CVI zwiększają także:

• poważne urazy kończyn (z unieruchomieniem);
• stany zapalne żył powierzchownych;
• epizody zakrzepicy.

Wskazuje się również na znaczenie predyspozycji rodzinnych. Coraz więcej badań sugeruje udział regularnego palenia tytoniu w rozwoju choroby.

Pierwotna lub wtórna niewydolność żylna nasila zastój krwi, a w konsekwencji prowadzi do  uszkodzenia zastawek żylnych i śródbłonka, zwiększając ryzyko zakrzepicy żylnej.

Zobacz także: Zakrzepica żylna – objawy, badania i leczenie

Ćwiczenia i aktywności nasilające problem

Nie zaleca się siedzącego trybu życia. Ruch ma podstawowe znaczenie w profilaktyce przewlekłych chorób żylnych.

Należy jednak unikać bardzo intensywnych treningów i ćwiczeń siłowych. Zalecana jest aktywność o umiarkowanym nasileniu – wysiłek nadmierny lub wyczynowe uprawianie sportu może nasilić problem: ujawnić lub zwiększyć objawy zaburzeń żylnych.W przypadku obrzęków (stóp, kostek) wskazane jest stosowanie pończoch/podkolanówek elastycznych podczas wysiłku fizycznego (materiały uciskowe zapobiegają wzrostowi ciśnienia żylnego w trakcie ćwiczeń).

Zobacz także: Obrzęki nóg – dlaczego nogi puchną?

Układowi żylnemu nie służy nadwaga i otyłość oraz ekspozycja na wysoką temperaturę (np. sauna, kąpiele termiczne). Ciepło rozszerza naczynia żylne i zwiększa ryzyko przewlekłych chorób żylnych. Przeciwwskazane są kąpiele w gorącej wodzie (także termalnej) o temperaturze >30°C i gorące okłady błotne.

Bardzo szkodliwe dla naczyń żylnych jest przebywanie na słońcu w nieruchomej pozycji. Opalanie rozszerza naczynia w skórze i tkance podskórnej, zwiększa ryzyko żylaków siatkowatych i teleangiektazji.

Należy zrezygnować z butów na wysokim obcasie. Powinno się unikać pozycji utrudniających powrót żylny (np. zakładania nogi na nogę, siedzenia przed telewizorem z kończynami dolnymi zgiętymi w stawach kolanowych i biodrowych pod kątem prostym).

Co jeszcze może nasilić problem? Rozwój techniki i motoryzacji, i… niechęć do chodzenia pieszo. Gdy to możliwe, warto rezygnować z windy i wchodzić po schodach; zamiast samochodu lub transportu publicznego decydować się na spacer lub rower.

Do najważniejszych czynników ryzyka przewlekłych zaburzeń żylnych należy długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej. Pozycje tego rodzaju (często związane z wykonywanym zawodem) utrudniają powrót żylny, sprzyjają powstawaniu żylaków, powodują uczucie ciężkości i obrzęki kończyn dolnych. W takich przypadkach w czasie pracy zaleca się stosować wyroby uciskowe (pończochy, podkolanówki o stopniowanym ucisku). Należy również pamiętać o elewacji (unoszeniu) kończyn podczas przerw i regularnych  ćwiczeniach pobudzających pracę pompy mięśniowej (np. naprzemiennym stawaniu na palcach i piętach, prostowaniu grzbietu stopy i zginaniu części podeszwowej).

Proste ćwiczenia, które poprawiają powrót krwi żylnej, zalecane są także w czasie dłuższego bezruchu (np. podczas podróży samolotem, pociągiem).

Jak powstaje niewydolność żylna kończyn dolnych?

Za upośledzenie powrotu żylnego często odpowiada zniszczenie zastawek żył głębokich, do którego dochodzi w przebiegu zakrzepicy (PTS – Post Thrombotic Syndrome). Nadciśnienie żylne w układzie żył głębokich prowadzi do wtórnej niewydolności żył łączących i nadciśnienia w żyłach powierzchownych.

Ciśnienie wywierane na ściany naczyń przyczynia się do poszerzenia pierścieni zastawek i ich niewydolności. Ponadto krew zastoinowa może wywoływać stan zapalny i mikrozakrzepy, które stanowią dodatkowy czynnik destrukcyjny.

Konsekwencją nasilającego się refluksu jest zastój krwi żylnej. Zalegająca krew prowadzi do przeciążenia i uszkodzenia naczyń mikrokrążenia i sąsiednich tkanek.

Na powstawanie objawów przewlekłej niewydolności żylnej wpływa również tzw. pułapka leukocytarna – aktywacja leukocytów we krwi zastoinowej. W wyniku zaburzeń przepływu krwi leukocyty przedostają się do mikrokrążenia i grzęzną w pętlach naczyń włosowatych.

Uwięzione leukocyty ulegają aktywacji – zaczynają uwalniać substancje powodujące uszkodzenia śródbłonka i inicjują proces destrukcji tkanek okołonaczyniowych. Niszczenie śródbłonka i ściany naczynia prowadzi do przemieszczenia się składników krwi poza naczynia; konsekwencją jest przebudowa troficzna skóry, która w skrajnej postaci prowadzą do owrzodzeń żylnych (najczęściej w okolicy kostki przyśrodkowej).

Jak wspomnieliśmy, w zaawansowanych stanach powstanie obrzęku jest następstwem  uszkodzenia śródbłonka oraz wycieku osocza, białek i elementów morfotycznych krwi. Erytrocyty (krwinki czerwone) w przestrzeni międzykomórkowej ulegają rozpadowi – pochodząca z nich hemoglobina przekształca się w hemosyderynę, która magazynuje żelazo i nadaje skórze brązową barwę. Procesy te podtrzymują stan zapalny, sprzyjają progresji choroby i mogą prowadzić do owrzodzeń podudzi.

Nadciśnienie żylne i zastój krwi w żyłach głębokich mogą zapoczątkować proces zakrzepowy, który prowadzi do uszkodzeń wydolnych zastawek, wzmaga refluks, nasila objawy niewydolności żylnej i – w mechanizmie błędnego koła – zwiększa ryzyko nawrotu zakrzepicy. Natomiast zastój krwi w układzie powierzchownym grozi rozwojem zapalenia żył powierzchownych, a w następstwie uszkodzeniem ściany naczyniowej i nasileniem przewlekłej niewydolności żylnej.

Utrzymujący się stan zapalny, nadciśnienie żylne i związane z nim przeciążenie ścian naczyń  wpływają na przebudowę ściany żylnej w przebiegu CVI.

Zmiany ściany naczyniowej i macierzy pozakomórkowej wywołują złożoną odpowiedź naczyniową. Efektem tych procesów są m.in. zaburzenia syntezy elastyny i kolagenu ścian naczyń, nadmierna aktywacja komórek śródbłonka i nasilona przepuszczalność ściany żylnej oraz utrata napięcia ściany żylnej. Zmiany tego rodzaju sprzyjają utrzymywaniu i nasilaniu nadciśnienia żylnego i promują rozwój choroby do najcięższej postaci (owrzodzeń żylnych).

Objawy niewydolności żylnej

Niewydolność żylna występuje w bardziej zaawansowanych postaciach zaburzeń żylnych, natomiast w postaciach C-0, C-1 i (niekiedy) C-2 nie stwierdza się niewydolności w układzie dużych żył kończyn dolnych. Dlatego termin „przewlekła niewydolność żylna” (CVI), który odnosi się do czynnościowych nieprawidłowości układu żylnego, zarezerwowany jest dla postaci C3 – C6.  Natomiast „przewlekła choroba żylna” (chronic venous disease, CVD) obejmuje wszystkie zaburzenia układu żylnego (C0 – C6).

Klasyfikacja CEAP systematyzuje przewlekłe choroby układu żylnego kończyn dolnych, umożliwia szczegółowy opis choroby przed leczeniem, po jego zakończeniu oraz po latach (podczas badań kontrolnych).

Kluczowym elementem CEAP jest opis zmian klinicznych (clinical) i stopnia zaawansowania choroby (C):

Przeczytaj również: Widoczne żyły na nogach – wskazanie do konsultacji

Żylaki mogą być objawem niewydolności żylnej o różnej etiologii, w różnych stopniach zaawansowania. Żylaki pierwotne pojawiają się w wyniku refluksu w układzie żył powierzchownych. Żylaki wtórne powstają w przebiegu niewydolności żył głębokich prowadzącej do niewydolności żył łączących.

U kobiet zmiany żylakowate mogą wystąpić lub nasilić się w ciąży (najczęściej mają charakter przejściowy; po porodzie zanikają lub ulegają redukcji).

Rozpoznanie niewydolności żylnej kończyn dolnych

Przewlekłą niewydolność żylną rozpoznaje się na podstawie objawów podmiotowych, przedmiotowych i wyniku badania USG Doppler żył kończyn dolnych z obrazowaniem dopplerowskim (kodowanym kolorem lub spektralnym), które jest złotym standardem w diagnostyce chorób żylnych. Ultrasonografia jest bezpieczną, nieinwazyjną metodą obrazowania naczyń, umożliwiającą ocenę drożności, anatomii oraz przepływu krwi w żyłach głębokich i powierzchownych. Badanie USG Doppler żył kończyn dolnych pozwala rozpoznać choroby układu żylnego i zaplanować ich leczenie.

W diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej i stopnia zaawansowania choroby powszechnie stosuje się klasyfikację CEAP, opartą na kryteriach:

• C klinicznych (objawy kliniczne)
• E etiologicznych (zmiany wrodzone/pierwotne/nabyte)
• A anatomicznych (lokalizacja anatomiczna: żyły powierzchowne, głębokie, przeszywające)
• P patofizjologicznych (przyczyny patofizjologiczne: refluks/niedrożność).

Po zebraniu starannego wywiadu lekarskiego (i identyfikacji czynników ryzyka) przeprowadzane jest badanie fizykalne pacjenta w pozycji stojącej i siedzącej, ze szczególnym uwzględnieniem objawów zaburzeń żylnych.

Wzrokowo można potwierdzić m.in.:

• żylaki,
• obrzęki,
• śródskórne poszerzenia żylne,
• przebarwienia,
• owrzodzenia i inne zmiany skórne.

Pacjenci zgłaszają najczęściej uczucie ciężkości nóg, bóle i parestezje (mrowienia, drętwienia), nocne kurcze mięśni łydek (zwłaszcza jeśli współwystępują obrzęki) i tępy ból podczas chodzenia (chromanie żylne). Zaawansowane zmiany wsteczne skóry i tkanki podskórnej prowadzą do uszkodzeń nerwów czuciowych i nasilają dolegliwości bólowe i parestezje. Ból może poprzedzać powstanie owrzodzeń.

Ultrasonografia z podwójnym/potrójnym obrazowaniem (Duplex/Triplex Doppler), standard wśród badań dodatkowych, pozwala rozpoznać typ oraz charakter zmian anatomicznych i patofizjologicznych.

Wykorzystanie zjawiska Dopplera umożliwia wykazanie refluksu w niewydolnych żyłach, dokładne zobrazowanie anatomii układu głębokiego i powierzchownego oraz wykonanie precyzyjnych pomiarów przepływu krwi w wybranym naczyniu lub jego obszarze. Dzięki kodowaniu kolorem obrazowane naczynia są „wypełnione kolorem” zależnym od kierunku i prędkości przepływu.

Leczenie niewydolności (profilaktyka i metody)

Zalecenia

Zaleca się prozdrowotny tryb życia, który odciąża układ żylny i zapobiega rozwojowi zaburzeń żylnych. Oprócz regularnej aktywności fizycznej wskazana jest odpowiednia dieta i unormowanie masy ciała.

We wszystkich postaciach niewydolności żylnej zaleca się leczenie uciskowe. Kompresjoterapia jest istotnym elementem profilaktyki i leczenia choroby. O stosowaniu pończoch uciskowych pamiętać powinny szczególnie osoby wykonujące pracę w pozycji stojącej oraz kobiety w ciąży.

Aktywność fizyczną, dostoswaną do stanu zdrowia i indywidualnej sprawności, uznaje się za podstawową metodę zapobiegania progresji przewlekłych zaburzeń żylnych (CVD). Wskazane są ćwiczenia o umiarkowanej i małej intensywności, zwiększające siłę mięśniową, wspierające działanie pompy mięśniowej i obniżające ciśnienie żylne.

Zaleca się systematyczny ruch, najlepiej na świeżym powietrzu i proste ćwiczenia pobudzające powrót żylny (również ćwiczenia oddechowe). Ćwiczenia należy wykonywać w seriach (po kilka powtórzeń) kilka razy dziennie. Głębokie oddychanie powinno poprzedzać i kończyć cykl ćwiczeń (zwiększa powrót żylny).

Wskazane są codzienne spacery, marsze, marszobiegi, a także jogging, nordic walking – na miękkim podłożu (park, las), w obuwiu, którego podeszwy amortyzują wstrząsy (zapobiegają mikrourazom powierzchni stawowych). Do preferowanych dyscyplin sportowych należy również pływanie, narciarstwo biegowe, rekreacyjna jazda na rowerze, a także aktywności związane ze spokojnym poruszaniem się po miękkim podłożu w obuwiu z gumową podeszwą (kręgle, golf).

Odpoczywać należy w pozycji usprawniającej odpływ krwi żylnej (leżącej na plecach z uniesieniem kończyn dolnych powyżej klatki piersiowej i lekkim zgięciem w stawach kolanowych. Zaleca się przyjmować ją jak najczęściej – zarówno w dzień, jak i w nocy (unosząc odpowiednią część łóżka, umieszczając dodatkowy materac pod nogami itp.). Elewacja kończyn dolnych poprawia przepływ krwi i opróżnianie naczyń, ułatwia wchłanianie obrzęków i zmniejsza ryzyko rozwoju zakrzepicy żył głębokich.

Ulgę przynieść może chłodna kąpiel lub chłodny prysznic nóg pod koniec dnia (zwłaszcza latem). Żyły powierzchowne pełnią funkcje termoregulacyjne. Wysoka temperatura powoduje rozszerzenie naczyń żylnych, niska – ich obkurczenie. Chłodny prysznic stóp i goleni zmniejsza obrzęki, redukuje uczucie ciężkości nóg i kurcze mięśni.

Należy przygotować stanowisko pracy, by zminimalizować czynności i pozycje zaburzające powrót żylny (m.in. zadbać o odpowiednie fotele, podnóżki). Podczas przerw w pracy powinno się odpoczywać z uniesionymi kończynami dolnymi.

Przed snem zaleca się wykonywać ćwiczenia antygrawitacyjne, które usprawniają przepływ krwi, np. w pozycji leżącej na plecach naśladować ruchy nóg podczas jazdy na rowerze lub zginać uniesioną stopę (w kierunku grzbietowym i podeszwowym).

Leczenie uciskowe

Duże znaczenie przywiązuje się do leczenia uciskowego w postaci materiałów uciskowych, a także przerywanego ucisku pneumatycznego.

Urządzenia do przerywanego ucisku pneumatycznego złożone są z mankietu (na kończynę) i pompy pneumatycznej, która okresowo napełnia mankiet sprężonym powietrzem. Jednak w  leczeniu i profilaktyce CVI standardem są wyroby uciskowe (kompresjoterapia): podkolanówki, rajstopy, pończochy o stopniowanym ucisku, tzn. wywierane ciśnienie stopniowo zmniejsza się ku górze (największe jest na stopie i w okolicy kostki). Na podstawie wartości ciśnienia w okolicy kostkowej wyróżnia się cztery stopnie kompresji.

Wyroby uciskowe poprawiają przepływ w żyłach głębokich, zmniejszają obrzęki i zastój krwi w układzie powierzchownym. Pończochy i podkolanówki powinny być dobierane indywidualnie przez wykwalifikowany personel (na podstawie pomiarów obwodów kończyny bez obrzęku). W leczeniu owrzodzeń żylnych wykorzystywane są opaski uciskowe.

Leczenie farmakologiczne

Leczeniem wspomagającym kompresjoterapię jest farmakoterapia. Leki wenoaktywne (działające na ściany żył i włośniczek) mogą być produktami pochodzenia naturalnego, półnaturalnego lub produktami syntetycznymi. Najczęściej są pochodzenia roślinnego –głównie pobudzające powrót żylny flawonoidy, ale też rutozydy, pochodne kasztanowca i ich syntezowane analogi.

Leki flebotropowe i wenoaktywne łagodzą objawy przewlekłej niewydolności żylnej, przede wszystkim poprzez działanie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne. Nie likwidują jednak widocznych teleangiektazji, żylaków i nie zapobiegają rozwojowi zaawansowanych zmian.

Zmikronizowana oczyszczona frakcja flawonowa (micronized purified flavonoid fraction, MPFF) jest najlepiej przebadanym i najczęściej stosowanym lekiem wenoaktywnym. Składa się ze zmikronizowanej diosminy (90%) i innych flawonoidów (10%). MPFF uszczelnia i poprawia napięcie ścian naczyniowych, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Udowodniono skuteczność MPFF w leczeniu obrzęków, bólu kończyn dolnych, uczucia ciężkości kończyn dolnych i innych objawów przewlekłej niewydolności żylnej. Wyniki badań wykazały także skuteczność MPFF w leczeniu bólu towarzyszącemu żylakom miednicy i kończyn dolnych.

Zmikronizowana oczyszczona frakcja flawonowa może przynieść korzyści pacjentom, u których istnieją przeciwwskazania do leczenia operacyjnego lub u których leczenie operacyjne jest niemożliwe. Podawana w okresie okołooperacyjnym łagodzi objawy; w połączeniu z kompresjoterapią wpływa korzystnie m.in. na proces gojenia owrzodzeń i redukuje (związane z nim) dolegliwości bólowe. Może skracać czas gojenia owrzodzeń żylnych.

Leczenie inwazyjne

Leczenie inwazyjne przewlekłej niewydolności żylnej może być wykonywane ze wskazań estetycznych (np. bezobjawowe teleangiektazje) lub leczniczych (zaawansowane objawy CVI, powikłania żylaków, owrzodzenia żylne).

Zazwyczaj celem leczenia inwazyjnego żylaków kończyn dolnych jest usunięcie refluksu, który leży u podstaw choroby. Obecnie metody chirurgiczne coraz częściej zastępowane są metodami małoinwazyjnymi (bez usuwania żył).Stripping

Standardową metodą operacyjnego leczenia żylaków kończyn dolnych jest stripping niewydolnej żyły (odpiszczelowej, odstrzałkowej), wykonywany z zastosowaniem sondy. Zabieg uzupełnia zwykle flebektomia – usunięcie żylaków. Aktualnie częściej przeprowadza się miniflebektomię, która polega na wykonaniu niewielkich (2-3-milimetrowych) nacięć skórnych i usunięciu żylaków za pomocą specjalnych haczyków. Alternatywną metodą może być kriostripping (z użyciem sondy mrożącej) – mniej inwazyjna technika usuwania niewydolnych żył.

Ablacja termiczna i nietermiczna

Wewnątrznaczyniowa ablacja żył z wykorzystaniem wysokich temperatur polega na zamknięciu żyły odpiszczelowej.

Podczas zabiegu termoablacji laserowej (endovenous laser therapy, EVLT) energia cieplna z lasera emitowana jest do światła żyły, powodując koagulację krwi i uszkadzając śródbłonek. Laserowe usuwanie żylaków w konsekwencji prowadzi do zamknięcia żyły.

Zobacz także: Laserowe leczenie żylaków – jak wygląda?

Termoablacja falami wysokiej częstotliwości (radio frequency, RF) wykonywana jest za pomocą sondy, której końcówka emituje fale radiowe. Dochodzi do wyzwolenia energii cieplnej, a następnie zniszczenia ściany żylnej, zwłóknienia i zamknięcia żyły.

Termoablację wewnątrznaczyniową można uzupełnić metodą miniflebektomii.

Zabiegi termoablacji laserowej i falami wysokiej częstotliwości wymagają krótszego okresu rekonwalescencji niż klasyczne metody chirurgiczne i wiążą się z mniejszą liczba powikłań. Skuteczność ablacji laserowej jest porównywalna ze skutecznością tradycyjnych metod chirurgicznych.

Do nowszych metod należy termoablacja dużych żył parą wodną (EVSA). Obiecujące są również stosunkowo nowe techniki ablacji nietermicznej, wykorzystujące klej cyjanoakrylowy (klej tkankowy) do zamknięcia niewydolnej żyły.

Skleroterapia

Skleroterapia, metoda leczenia żył powierzchniowych objętych refluksem, polega na podaniu środków chemicznych (w postaci piany lub płynu) do niewydolnych naczyń żylnych. Efektem zabiegu jest uszkodzenie śródbłonka, a następnie rozrost kanki łącznej włóknistej i zarośnięcie naczynia.

Zobacz także: Skleroterapia żylaków – na czym polega, jak działa i jakie przynosi efekty?

Inne metody leczenia

Niewielkie zmiany naczyniowe można zamykać przezskórnie.

W leczeniu teleangiektazji i żył siatkowatych zastosowanie znajdują przezskórne metody laserowe. Ich istotą jest uszkodzenie śródbłonka naczynia żylnego na skutek podgrzania hemoglobiny i – w efekcie – zamkniecie światła naczynka.

W leczeniu niewydolnych naczyń żylnych wykorzystuje się również metody hybrydowe polegające na łączeniu poszczególnych metod, które – przy odpowiednich wskazaniach – mogą zwiększać skuteczność leczenia (np. połączenie technik termoablacyjnych i skleroterapii).

Kto wykonuje badanie USG Doppler żył kończyn dolnych?

Diagnostyką żylaków w naszych placówkach zajmują się doświadczeni chirurdzy, flebolodzy.

USG Doppler żył kończyn dolnych Wrocław:

• dr n. med. Wojciech Rybak
• lek. med. Maciej Antkiewicz
• lek. med. Tomasz Siewniak

USG Doppler żył kończyn dolnych Warszawa:

• dr n. med. Michał Kowalczewski
• lek. med. Emil Michalski
• lek. med. Mariusz Kozak

Cena badania USG Doppler kończyn dolnych, w zależności od specjalisty, to koszt 250-350 zł.

W celu umówienia się na konsultację zapraszamy do kontaktu.

W przypadku dodatkowych pytań służymy pomocą.

Źródła:

[1]Ortega MA, Fraile-Martínez O, García-Montero C, Álvarez-Mon MA, Chaowen C, Ruiz-Grande F, Pekarek L, Monserrat J, Asúnsolo A, García-Honduvilla N, Álvarez-Mon M, Bujan J. Understanding Chronic Venous Disease: A Critical Overview of Its Pathophysiology and Medical Management. J Clin Med. 2021;10(15):3239.

[1] de Almeida ILGI, Figueiredo PHS, Silva WT, Mendonça VA, Lacerda ACR, Lima VP, Bastone AC, Costa HS. Reliability and validity of specific quality of life assessment questionnaires related to chronic venous insufficiency: a systematic review. J Vasc Bras. 2022;21:e20210229.

[1] Beebe-Dimmer JL, Pfeifer JR, Engle JS, Schottenfeld D. The epidemiology of chronic venous insufficiency and varicose veins. Ann Epidemiol. 2005;15(3):175-84.

[1] Ortega MA, op. cit.

[1] Tracz E. Ocena jakości życia pacjentów z zaawansowaną przewlekłą niewydolnością żylną. Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin 2013.

[1] Ortega MA, op. cit.

[1] Orhurhu V, Chu R, Xie K, Kamanyi GN, Salisu B, Salisu-Orhurhu M, Urits I, Kaye RJ, Hasoon J, Viswanath O, Kaye AJ, Karri J, Marshall Z, Kaye AD, Anahita D. Management of Lower Extremity Pain from Chronic Venous Insufficiency: A Comprehensive Review. Cardiol Ther. 2021;10(1):111-140.

[1] Ortega MA, op. cit.

[1] Branisteanu DE, Feodor T, Baila S, Mitea IA, Vittos O. Impact of chronic venous disease on quality of life: Results of vein alarm study. Exp Ther Med. 2019;17(2):1091-1096.

[1] Ortega MA, op. cit.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Tracz E. op. cit.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Frołow M, Masłowski L. Przewlekła niewydolność żylna. W: Interna Szczeklika 2022. Szczeklik A, Gajewski P. Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.

[1] De Maeseneer MGR, van der Velden SK. Managing chronic venous disease: an ongoing challenge. Eur J Vasc Endovasc Surg. 2015;49(6):676-677.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Ulloa JH. Micronized Purified Flavonoid Fraction (MPFF) for Patients Suffering from Chronic Venous Disease: A Review of New Evidence. Adv Ther. 2019;36(Suppl 1):20-25.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] De Maeseneer MGR, op. cit.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Frołow M, op. cit.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Matei SC, Matei M, Anghel FM, Murariu MS, Olariu S. Cryostripping-A Safe and Efficient Alternative Procedure in Chronic Venous Disease Treatment. J Clin Med. 2022;11(17):5028.

[1] Orhurhu V, op. cit.

[1] Langridge BJ, Onida S, Weir J, Moore H, Lane TR, Davies AH. Cyanoacrylate glue embolisation for varicose veins – A novel complication. Phlebology. 2020;35(7):520-523.

[1]Orhurhu V, op. cit.

[1] De Maeseneer MGR, op. cit.