Trądzik różowaty

Czym jest trądzik różowaty?

Trądzik różowaty (acne rosacea) to przewlekła przypadłość skóry twarzy o niejednolitym zespole objawów i różnej etiologii.  Pomimo rozwoju medycyny wciąż jest chorobą budzącą wiele wątpliwości i generującą trudności diagnostyczne. Być może dlatego, tak wielu pacjentów nigdy nie trafia do specjalisty i nigdy nie rozpoczyna leczenia. Postawa ta prowadzi do nasilenia się objawów i w konsekwencji utrudnia leczenie. Według klasyfikacji National Rosacea Society wyróżniamy różne postaci i fazy trądziku różowatego.

W artykule omawiamy między innymi:

• początki trądziku różowatego

• II i III fazę trądziku różowatego

• postaci trądziku różowatego

• przyczyny trądziku różowatego

• metody leczenia trądziku różowatego

Fazy trądziku różowatego i jego rodzaje

• Rumień przemijający (prerosacea) – jest to etap przemijającego zaczerwienienia charakteryzujący się pierwszym brakiem tolerancji na kosmetyki do pielęgnacji twarzy. Początki trądziku różowatego i wspomniane zmiany (nawracający rumień) wywoływane są konkretnymi czynnikami typu stres, zła dieta czy opalanie. Wykrycie problemu na tym etapie może skutecznie zatrzymać postępowanie choroby, a nawet doprowadzić do jej całkowitej remisji.

• Rumieniowa z teleangiektazjami – jest to pierwsza faza powstawania trądziku. Najczęściej przyjmuje postać utrwalonego rumienia z widocznymi popękanymi naczynkami. Zmianom towarzyszy uczucie pieczenia, swędzenia i ściągania skóry. Potwierdzeniem rozwoju choroby jest brak tolerancji na wszystkie kosmetyki do pielęgnacji.
• Grudkowo – krostkowa – W II fazie pojawiają się obrzęk, zgrubienia, a skóra miejscowo się łuszczy. Zmiany te są już utrwalone i nie znikają samodzielnie. Wykwity mogą pojawić się nie tylko na twarzy ale również szyi. Zmianom tym często towarzyszy dyskomfort związany z nadwrażliwością na światło czy nadmierne łzawienie oczu itp.
• Przerostowo – naciekowa – III najcięższy stopień zaawansowania choroby. Jest to umiejscowiony na nosie przerost tkanki łącznej, gruczołów łojowych oraz naczyń. Zmiany te pojawiają się na nosie, na którym pojawiają się guzki, nierówności i zwłóknienia. W tej odmianie może wystąpić asymetryczne powiększenie nosa.  Odmianę tego trądziku można spotkać również w okolicy czoła, podbródka, uszu czy powiek.
• Postać oczna – choroba rozwija się jeśli nie rozpocznie się właściwego leczenia. Najczęściej przyjmuje postać zapalenia powiek, spojówek czy tęczówki. Może prowadzić do groźnych powikłań, a nawet utraty wzroku wskutek zajęcia rogówki.
• Postać zarniniakowa – w tej odmianie bardzo często nie występuje zaczerwienienie twarzy. Zmiany w kolorze brązowym pojawiają się głównie w okolicy powiek czy ust i przyjmują postać grudek i guzków.

Trądzik różowaty - od czego powstaje? (przyczyny)

Od czego powstaje trądzik różowaty? Nie odkryto dotąd jednoznacznej przyczyny powstawania trądziku różowatego. Uznaje się, że na chorobę ma wpływ szereg czynników. U mężczyzn, jeśli już się pojawia to ma charakter ostry.

Trądzik różowaty po 40

Przypadłość ta najczęściej dotyczy kobiet powyżej 40 roku życia. Uznaje się, że nie tylko predyspozycje genetyczne mają wpływ na pojawienie się zmian. Zaburzenia endokrynologiczne również sprzyjają chorobie. Trądzik różowaty częściej dotyka też osoby borykające się z chorobami układu pokarmowego (wrzody, nadkwaśność soku żołądkowego czy zakażenie bakterią Helicobacter Pylori).

Czynnikami zapalnymi mogą być również problemy ciśnieniowe, alergie czy zakażenia roztoczami i drożdżakami. Nie bez znaczenia wydaje się również fakt, że na trądzik różowaty częściej cierpią osoby z nadpobudliwością układu nerwowego, które mają skłonność do rumienienia się. Można przypuszczać, z uwagi na brak występowania choroby przed okresem dojrzewania, iż problem ten jest mocno związany z zaburzeniami hormonalnymi, stąd zaostrzenia się choroby np. w okresie miesiączki czy menopauzy.

Trądzik różowaty - objawy

Początki trądziku różowatego są niejednoznaczne. Miejscowe zaczerwienienie skóry może pojawiać się wyłącznie w odpowiedzi na jakiś czynnik zapalny. Takie nieoczywiste objawy często są bagatelizowane i doprowadzają w konsekwencji do utrwalenia się rumienia i to właśnie na tym etapie najczęściej zaczyna się żmudne leczenie.

Likwidacja rumienia za pomocą lasera to proces jednak odwracalny więc zalecana jest konsekwencja i cierpliwość. Kiedy jesteśmy narażeni na czynniki zewnętrzne takie jak np. przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu bądź często narażamy naszą skórę na działanie promieni słonecznych, możemy niestety doprowadzić do pogorszenia się zmian i powstania miejscowych grudek, które, jak wynika z opowieści pacjentów, stanowią największy problem. Fazie, podczas której mamy już do czynienia z krostkami, często towarzyszy nieprzyjemne uczucie ściągania skóry, pieczenia czy swędzenia i to ono stanowi największy dyskomfort.

W późniejszych etapach rozwoju choroby zauważalny jest trwały rumień, a nawet obrzęk i przerost tkanki łącznej, gruczołów łojowych i naczyń. Postać ta częściej występuje u mężczyzn. Z uwagi na fakt, że leczenie tej dolegliwości skupione jest na leczeniu i łagodzeniu objawów, bardzo ważne jest szybkie wdrożenie terapii, by uniknąć niekontrolowanego rozwoju choroby.

Trądzik różowaty - leczenie

Leczenie trądziku różowatego uzależnione jest przede wszystkim od stopnia nasilenia choroby. W przypadku kiedy mamy do czynienia z okresem rumienia przemijającego, jesteśmy w stanie zwykle zlikwidować niemalże całkowicie objawy. Natomiast wraz z zaawansowaniem choroby z reguły możemy mówić o leczeniu objawowym czyli łagodzeniem zmian i zatrzymywaniem rozwoju. Bardzo ważne jest przystąpienie do leczenia, gdyż bagatelizowanie problemu może przynieść przykre, często nieodwracalne konsekwencje.

Profilaktyka w początkowej fazie trądziku różowatego jest kluczem do rozwiązania problemu, dlatego w momencie kiedy pojawią się pierwsze oznaki warto wdrożyć odpowiednie działania. Istotne jest przede wszystkim unikanie czynników zapalnych, czyli wszystkich bodźców, które pośrednio przyczyniają się do zaostrzenia problemu np. ostre potrawy, alkohol czy zmiany temperatur. Niezwykle ważne jest na tym etapie wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji i unikanie jak ognia kosmetyków podrażniających np. na bazie alkoholu. Najlepszym rozwiązaniem będzie stosowanie kosmetyków do cery wrażliwej, można również ułatwić sobie codzienną pielęgnację i zakupić całą linię dermokosmetyków do skóry z rumieniem/trądzikiem różowatym. Obowiązkowo należy stosować ochronę przeciwsłoneczną.

Kiedy mamy już do czynienia z pełnoobjawową postacią trądziku różowatego wówczas konieczne jest wdrożenie zaawansowanej terapii, a nie opieranie się na unikaniu czynników zapalnych. Leczenie trądziku różowatego może odbywać się dwuetapowo – z zastosowaniem farmakoterapii czyli maści, kremów i aerozoli zawierających antybiotyki (tetracyklinę, metronidazol czy erytromycynę) lub z wykorzystaniem zaawansowanych technologii laserowych (np. V Laser)

Z naszych obserwacji wynika, że najlepsze efekty daje połączenie laserowego leczenia trądziku różowatego z oczyszczaniem skóry za pomocą peelingów chemicznych dedykowanych wrażliwej skórze trądzikowej (kwas azelainowy, specjalnie dobrane mieszanki peelingów). Jesteśmy w stanie uzyskać bardzo dobre efekty wykonując serię zabiegów laserem o długości fali 532 nm oraz serię peelingów z zastosowaniem kwasów medycznych o odpowiednim stężeniu. Działanie zarówno na naczyniowe struktury, jak i powierzchniowe warstwy umożliwia wyciszenie i zmniejszenie zaczerwienienia skóry.

Istnieje również standard leczenia trądziku różowatego za pomocą antybiotykoterapii. Zwykle stosuje się antybiotyki z grupy tetracyklin, które sprawdzają się głównie w terapii postaci ocznej działając silnie przeciwzapalnie. Innym stosowanym popularnie antybiotykiem jest metronidazol, który podaje się głównie miejscowo w postaci maści. Nie należy jednak stosować go dłużej niż 2-3 tygodnie. Główną rolą antybiotykoterapii jest działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, łagodzi podrażnienia i wydzielanie łoju. Stosowanie leków ma jednak swoje konsekwencje i ograniczenia. Terapia z reguły trwa określony czas po którym musi nastąpić przerwa. Z kuracji należy również zrezygnować w okresie dużego nasłonecznienia.

Trądzik różowaty - dieta

W leczeniu trądziku różowatego niezwykle istotna jest również dieta. Odpowiedni, zbilansowany jadłospis hamuje rozwój choroby, a nawet wspomaga proces leczenia. Niezwykle ważne jest jednak dwutorowe podejście: eliminację wszelkich produktów zaostrzających chorobę – takich jak alkohol, pikantne przyprawy, cukier czy kawa oraz dostarczanie składników takich jak witaminy z grupy A, C, E oraz nienasycone kwasy tłuszczowe omega -3. Niezwykle ważne jest również zachowanie odpowiedniego nawodnienia organizmu. Badania pokazują, że zaostrzaniu choroby mogą sprzyjać produkty mleczne, dlatego warto ograniczyć mleko czy sery (zwłaszcza te długo dojrzewające).

Dieta na trądzik różowaty nie powinna przede wszystkim zawierać składników powodujących wzrost ciśnienia, dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie wyeliminowanie całkowicie napojów wyskokowych, kaw i herbat jak również ograniczenie spożywania bardzo gorących i ostrych potraw. Warto również pamiętać, że zła dieta może zniweczyć uzyskanie dobrych efektów terapeutycznych. Unikanie czynników podrażniających jest absolutnie konieczne by uzyskać poprawę.

Trądzik różowaty a kosmetyki

O tym jak niezwykle istotna jest pielęgnacja skóry z trądzikiem różowatym wiedzą Ci, którzy na tą przypadłość cierpią. Oprócz tego, że skóra takich osób jest niezwykle wrażliwa na wszelkie kosmetyki do pielęgnacji to dodatkowo oferta na rynku jest dość ograniczona. Bez wątpienia dla osób borykających się z trądzikiem różowatym najlepszymi rozwiązaniami do pielęgnacji skóry twarzy są dermokosmetyki najczęściej nie posiadające w swoim składzie alkoholu, silnych środków myjących i substancji zapachowych. W zależności od tego w jakiej fazie zaawansowania jest choroba można stosować odpowiednie preparaty:

a)    W przypadku skóry przesuszonej, łuszczącej się – preparaty poprawiające właściwości ochronne naskórka co czyni ją bardziej odporną na działanie czynników zewnętrznych np. wiatru, mrozu czy słońca

b)   W przypadku skóry rumieniowej z wyraźnymi naczynkami – preparaty oparte na składnikach wzmacniających ściany naczyń krwionośnych np. z wyciągiem z kasztanowca, arniki czy miłorzębu japońskiego. Doskonale sprawdzą się tutaj również kosmetyki z witaminami C, K czy hesperydyną, diosminą, które łagodzą rumień i poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych

c)    W przypadku skóry z grudkami i krostkami, zalecane jest regularne złuszczanie naskórka. W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem są kosmetyki z kwasem azelainowym, który nie podrażnia i tak bardzo reaktywnej skóry

Bez względu na to z jaką fazą trądziku różowatego się borykamy, niezwykle istotne jest stosowanie wysokiej ochrony przeciwsłonecznej, gdyż promieniowanie UV jest jednym z czynników zaostrzających chorobę. Osoby z trądzikiem różowatym powinny unikać również solarium i saun. Zalecane jest także przemywanie skóry łagodnymi preparatami, a najlepiej wodą przegotowaną lub destylowaną.

Sporo osób borykających się z trądzikiem różowatym koncentruje się głównie na niwelowaniu rumienia za pomocą kosmetyków kolorowych, rzadziej na jego leczeniu. Niemniej jednak mocno kryjące podkłady czy bazy z zielonym pigmentem nie rozwiążą problemu, a mogą przyczynić się do pogorszenia skóry i rozwoju choroby.

Zobacz także: Składniki kosmetyków, które zdaniem lekarza naprawdę działają

Domowe sposoby na trądzik różowaty

W związku z tym, że przypadłość ta jest tak niejednorodna, możemy mówić głównie o leczeniu objawowym, skoncentrowanym na łagodzeniu objawów choroby. Leczenie opiera się na likwidowaniu zmian rumieniowych i łagodzeniu wykwitów, niemniej jednak nie jesteśmy w stanie całkowicie wyeliminować zmiany zwłaszcza przy trądziku w stadium zaawansowanym. Tym samym niezwykle trudno mówić tu o leczeniu trądziku w warunkach domowych.

Możemy łagodzić podrażnienie czy uczucie palenia poprzez stosowanie właściwej pielęgnacji domowej. Możemy również stosować dietę bogatą w witaminy – zwłaszcza witaminę C, która wzmacnia ściany naczyń krwionośnych. Warto jednak podkreślić, że nie jesteśmy w stanie zatrzymać w zupełności postępu choroby. Bez wątpienia najrozsądniejszym działaniem jest obserwacja własnego organizmu i unikanie wszelkich nasilających chorobę czynników. By jednak jak najdłużej cieszyć się zdrową skórą, warto już przy pojawieniu się pierwszych objawów wdrożyć leczenie gabinetowe.

Zachęcamy do zapoznania się innymi materiałami na temat trądziku:

• Trądzik u dorosłych
• Zabiegi na trądzik – co warto wiedzieć?
• Leczenie trądziku
• Zamykanie naczynek na twarzy – metody, opinie i ceny usuwania naczynek
• Czerwone policzki – jak pozbyć się rumieńców?
• Rumień na twarzy – przyczyny, pielęgnacja i polecane zabiegi