Opis problemu
Ptoza, czyli opadnięcie powieki górnej (blepharoptosis), oznacza zmniejszenie wysokości szpary powiekowej (prawidłowo wynosi ok. 9 mm). W warunkach fizjologicznych brzeg rzęsowy powieki górnej (u dorosłego pacjenta) ustawiony jest 1,5 mm poniżej najwyższego punktu rąbka rogówki. W przypadku opadnięcia powiek brzeg powieki górnej ulokowany jest niżej i może przysłaniać źrenicę. Ptoza jest głównie defektem natury estetycznej, ale w niektórych przypadkach, gdy przesłania źrenicę, może ograniczać pole widzenia.
Ptoza może być jedno- lub obustronna, mieć charakter izolowany lub stanowić manifestację choroby układowej czy zespołu wad genetycznych.
Czynniki determinujące
W większości przypadków wrodzone opadnięcia powieki (80%), występujące po urodzeniu, ma podłoże neuromiogenne (dystrofia mięśnia dźwigacza powieki górnej) lub porażenne. Może współwystępować z zaburzeniami ruchomości gałki ocznej (jak wrodzone włóknienie mięśni okoruchowych).
Wrodzone opadnięcie powieki może być jedno- lub dwustronne. Łagodne opadnięcie obustronne często jest późno rozpoznawane lub zostaje zaobserwowane podczas badania przedzabiegowego poprzedzającego zabieg estetyczny (np. blefaroplastykę powieki górnej).
Nabyte opadnięcie powieki (20%) najczęściej jest konsekwencją zmian inwolucyjnych mięśnia dźwigacza powieki górnej i rusztowania powieki. Może wynikać ze zmian genetycznych lub rozwinąć się z powodu nadmiernego mechanicznego napięcia (np. pocierania oczu u pacjentów z alergią, wieloletniego stosowania soczewek kontaktowych).
Choroby i stany patologiczne, w których występuje opadanie powiek:
- schorzenia neurologiczne: nużliwość mięśni, przewlekłe postępujące zewnętrzne porażenie mięśni okoruchowych (chronic progressive external ophthalmoplegia), zespół Hornera
- ogólnoustrojowe: orbitopatia endokrynna z wytrzeszczem
- pourazowe opadanie powiek
- guzy powiek i oczodołu.
Opadnięcie powieki w przebiegu chorób neurologicznych i wewnętrznych można leczyć zachowawczo; pourazowe opadnięcie powieki może ustąpić samoistnie (w ciągu ok. 6 miesięcy od urazu).
Który zabieg wybrać?
Chirurgiczna korekcja ptozy
Skuteczność korekcji ptozy i wybór metody chirurgicznej zależy od przedzabiegowego rozpoznania i ustalenia zakresu czynności mięśnia dźwigacza powieki górnej (mierzonej podniesieniem górnego brzegu powieki). Jeśli czynność mięśnia dźwigacza jest większa od 4 mm, wykonuje się zabieg na części mięśnia dźwigacza z resekcją lub przemieszczeniem rozcięgna (w zależności od stanu śródoperacyjnego). Operację opadającej powieki można łączyć z plastyką powiek górnych (u pacjentów z ptozą i wiotkością powiek). Jeśli czynność mięśnia dźwigacza jest gorsza (wynosi mniej niż 4 mm), wykonuje się podwieszenie na mięśniu czołowym z zastosowaniem materiału autologicznego albo alloplastycznego.
Korekcja ptozy z plastyką powiek górnych
Blefaroplastyka (chirurgia plastyczna powieki górnej) polega na usunięciu nadmiaru wiotkiej skóry i (jeśli istnieją wskazania) likwidacji przepuklin tłuszczowych przegrody oczodołu. U pacjentów, u których stwierdzono opadnięcie powiek górnych i zwiotczenie skóry, korzystne jest połączenie plastyki powiek górnych z zabiegiem korygującym ptozę (najczęściej z resekcją lub przesunięciem do przodu rozcięgna mięśnia dźwigacza powieki górnej z dostępu przez skórę).
Plastyka powiek górnych bez korekcji opadnięcia powiek (u pacjentów z ptozą) nie przynosi zamierzonych efektów i może zwiększyć stopień ich opadnięcia.
Zachęcamy do zapoznania się z następującymi materiałami:
