Rekonwalescencja po operacji biustu

Dobrymi kandydatkami do operacji plastycznej piersi są pacjentki zdrowe, z ustabilizowaną masą ciała, niepalące, które mają realistyczne oczekiwania co do efektów zabiegu. Uzyskane wyniki pooperacyjne w dużym stopniu zależą od gotowości do przestrzegania zaleceń okołozabiegowych.

Operacje biustu, rodzaje cięć i stosowane znieczulenie

Do najpopularniejszych zabiegów z zakresu chirurgii plastycznej piersi należą:

• powiększenie piersi implantami
• redukcja piersi (mammoplastyka)
• lifting piersi (mastopeksja)

Najczęstsze rodzaje cięć stosowane w chirurgii plastycznej piersi:

• podpiersiowe – w fałdzie podpiersiowym
• pionowe lub w kształcie kotwicy (unoszące piersi)
• okołootoczkowe (półksiężycowate lub obejmujące cały obwód brodawki sutkowej).

Rodzaj cięcia determinuje lokalizację i przebieg blizn.

Większość operacji plastycznych piersi wykonywanych jest w znieczuleniu ogólnym, po którym mogą wystąpić objawy niepożądane, np.:

• ból gardła i chrypka (na skutek intubacji)
• bóle głowy i zawroty
• mdłości i wymioty pooperacyjne.

Niektóre (mniej rozległe zabiegi) mogą być wykonywane w znieczuleniu miejscowym, które wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań, takich jak:

• ból, krwiak w miejscu wkłucia
• bóle i zawroty głowy
• parestezje i drżenia mięśniowe
• spadki ciśnienia tętniczego, arytmie
• reakcje związane z uczulającym działaniem leków znieczulających.

Jak przebiega rekonwalescencja?

Po zabiegu obrzęki narastają (zazwyczaj największe obrzęki obserwuje się 2-3 dni po operacji), pojawiają się siniaki. Początkowo piersi są obrzęknięte, twardsze, bardziej wypukłe i uniesione, niż życzą sobie pacjentki, co może budzić niepotrzebny niepokój.

Efekty operacji przez co najmniej kilka tygodni są niewidoczne, przysłonięte przez obrzęk, zaczerwienienie, zasinienie tkanek. Jednak z czasem zmiany ustępują, piersi miękną i nabierają naturalnego wyglądu, a blizny bledną i stają się mniej widoczne.

W ciągu pierwszego tygodnia ból pooperacyjny może być dokuczliwy, jednak ulega stopniowej redukcji. Po kilkunastu dniach dolegliwości bólowe są zwykle niewielkie (po niektórych zabiegach mogą utrzymywać się dłużej, np. po wszczepieniu implantu piersiowego pod mięsień).

Pierwsze dwa tygodnie od zabiegu mogą przebiegać z zaburzeniami czucia, które z czasem mijają. Wówczas mogą pojawiać się krótkotrwałe kłucia, pieczenie, świąd, przemijający ból piersi. Po kilku-kilkunastu tygodniach objawy tego rodzaju ustępują.

Po dwóch tygodniach od operacji samopoczucie ulega znacznej poprawie i wiele pacjentek (po konsultacji z lekarzem prowadzącym) wraca do obowiązków zawodowych (jeśli nie wykonują ciężkiej pracy fizycznej).

W rzadkich przypadkach może być wskazana chirurgiczna korekcja blizny lub kształtu piersi – optymalny termin zabiegu ustala lekarz.

Niezwykle istotne jest, by – przed poddaniem się operacji – rozumieć krótko- i długoterminowe skutki zabiegu chirurgicznego, również związane z nim ryzyko i możliwość wystąpienia powikłań – nawet w przypadku prawidłowego, ostrożnego operowania.

Pierś jest strukturą dynamiczną, która podlega fizjologicznym zmianom. Warto mieć na uwadze, że – w ciągu życia – może zaistnieć konieczność przeprowadzenia dodatkowych procedur rewizyjnych, by utrzymać zadowalające efekty operacyjne.

ZOBACZ ZDJĘCIA PRZED I PO OPERACJI POWIĘKSZANIA PIERSI IMPLANTAMI

Zalecenia po zabiegu

Po operacji plastycznej piersi zakładany jest specjalny opatrunek i biustonosz uciskowy, w ranach pozostawione są dreny. Biustonosz pooperacyjny należy nosić przez okres wskazany przez lekarza (kilka tygodni – zależnie od rodzaju zabiegu chirurgicznego).

Po uzyskaniu karty informacyjnej pacjentka opuszcza klinikę pod opieką zaufanej osoby dorosłej – członka rodziny, partnera, przyjaciółki. Warto również poprosić bliskich o pomoc w codziennych czynnościach przez kilka dni po zabiegu.

Pionizacja, ruch we wczesnym okresie pooperacyjnym

Po operacji piersi w znieczuleniu ogólnym pacjentka pozostaje w klinice przez jedną dobę (w niektórych przypadkach dużej).

Po zabiegu chirurgicznym, jeśli nie ma przeciwwskazań, zalecane jest stosunkowo szybkie uruchomienie. Pacjentki zachęca się, by wstawać z łóżka i – w miarę możliwości – chodzić (odbywać krótkie spacery). Pionizacja, tzn. przyjęcie postawy stojącej pierwszy raz po zabiegu, odbywa się pod opieką personelu medycznego.

We wczesnym okresie pooperacyjnym należy poruszać się z zachowaniem pewnych środków ostrożności – ze względu na ryzyko omdleń, zwłaszcza w pierwszej dobie po zabiegu. Należy unikać gwałtownych zmian pozycji, podnosić się z łóżka powoli, wydłużając fazę siedzenia i wykonując proste ćwiczenia przeciwzakrzepowe (zginanie stóp, nadgarstków).

Odzież, którą łatwo zdjąć i założyć

Po operacji warto zadbać o wygodne ubranie, które łatwo zdjąć i założyć. Przyda się:

• szeroka bluza lub bluzka rozpinana z przodu, która nie wymaga wkładania przez głowę; nieprzylegająca do ciała, luźna – uwzględniająca opatrunek pooperacyjny i obrzęki
• stabilne obuwie, które można założyć bez pochylania (np. wsuwane).

Oszczędzający tryb życia

Po operacji zaleca się oszczędzający tryb życia. Należy zachować ostrożność podczas unoszenia rąk.

Przez miesiąc powinno się znacznie ograniczyć aktywność fizyczną, unikać dźwigania ciężkich przedmiotów (o wadze przekraczającej 1 kg). Po kilkunastu dniach z reguły można wykonywać nieforsowne prace domowe.

Podczas chodzenia powinno się unikać garbienia i napinania kończyn górnych (ręce swobodnie zwisają wzdłuż tułowia).

Przyjmując postawę siedzącą lub leżącą, należy wykorzystywać techniki zalecone przez lekarza i terapeutę (bez podpierania rękami).

Bardzo negatywny wpływ na przebieg rekonwalescencji wywiera palenie tytoniu. Nikotyna może wikłać procesy gojenia rany pooperacyjnej, przyczyniać się do zaburzeń czynności układu krążenia i niedokrwienia tkanek. Dlatego wskazane jest zaprzestanie palenia możliwie jak najwcześniej przed zabiegiem operacyjnym i powstrzymywanie się od palenia kilka tygodni po operacji.

Leki i kompresy chłodzące

Leki przeciwbólowe należy stosować wg zaleceń lekarza – zarówno leki na receptę, jak i OTC (over the counter). Zależnie od indywidualnych wskazań lekarz może wystawić receptę na:

• leki przeciwbólowe
• antybiotyki
• leki przeciwzakrzepowe
• leki przeciwobrzękowe
• maści, żele i plastry stosowane w leczeniu blizn.

Po zażyciu środków przeciwbólowych powinno się zachować szczególną ostrożność podczas wykonywania ćwiczeń rehabilitacyjnych. Najlepiej (jeśli lekarz nie zaleci inaczej) ćwiczyć przed przyjęciem środków przeciwbólowych – wtedy wystąpienie niewielkiego bólu wyznacza bezpieczny kres wykonywanego ruchu i chroni przed uszkodzeniem tkanek.

Zaleca się również chłodzenie piersi za pomocą kompresów typu Cold-Pack (kilka razy dziennie przez 10–15 minut).

Dieta po operacji biustu

Niedożywienie okołooperacyjne zalicza się do najważniejszych i potencjalnie odwracalnych czynników ryzyka powikłań leczenia chirurgicznego.

Niedożywienie może znacznie upośledzać procesy gojenia poprzez:

• opóźnienie neowaskularyzacji – powstawania nowych naczyń krwionośnych
• zmniejszenie syntezy kolagenu
• wydłużenie fazy zapalnej
• upośledzenie czynności leukocytów.

Na co zwrócić szczególną uwagę w okresie pooperacyjnym?

Bardzo istotne jest prawidłowe nawadnianie organizmu: dorosły człowiek powinien wypijać 1,5–2 litry wody dziennie (w upały więcej).

Wskazana jest dieta lekkostrawna, bogata w mikro- i makroelementy. Posiłki powinny dostarczać duże ilości witamin, składników mineralnych i białka niezbędnego do gojenia ran. Korzystny wpływ na procesy gojenia oraz funkcjonowanie układu odpornościowego wywierają m.in. związki antyoksydacyjne, witaminy (np. A, C, E, z grupy B), cynk.

Należy spożywać 5-6 niewielkich posiłków w ciągu dnia, co 2-3 godziny, o regularnych porach, dokładnie przeżuwając pokarm.

Minimum 3-4 posiłki dziennie powinny zawierać porcję warzyw. Do potraw można dodawać tłuszcze wysokiej jakości (np. oliwę z oliwek). Warto pamiętać o owocach, chudym nabiale (2-3 porcje dziennie) i rybach (minimum 3 porcje tygodniowo).

Należy zdecydowanie ograniczyć spożycie produktów tłustych (w tym tłustych mięs i wędlin), wzdymających, wędzonych, smażonych, ostro przyprawionych. Powinno się zredukować spożycie cukrów prostych i soli oraz całkowicie wykluczyć alkohol.

Masaże pooperacyjne

Po operacji piersi lekarz może zalecić masaże manualne wykonywane przez fizjoterapeutę.

Profesjonalne zabiegi fizjoterapeutyczne redukują objawy pooperacyjne. Ręczny drenaż limfatyczny zmniejsza obrzęki i dolegliwości bólowe. Masaż poprawia ukrwienie tkanek, zmniejsza napięcie mięśniowe, redukuje ból pleców i kręgosłupa.

Niektóre techniki manualne pacjentka może wykonywać samodzielnie w domu – po dokładnym poinstruowaniu przez lekarza i fizjoterapeutę oraz demonstracji prawidłowych ruchów i chwytów terapeutycznych.

Należy kontynuować ćwiczenia przeciwzakrzepowe.

Pielęgnacja blizn zlokalizowanych na piersiach

Skóra goi się zawsze z wytworzeniem blizny; w prawidłowym przebiegu procesów naprawczych dochodzi zarówno do produkcji, jak i rozpadu kolagenu – ich efektem jest jasna i płaska blizna.

Blizna wymaga regularnych zabiegów pielęgnacyjnych i terapeutycznych, natłuszczania i nawilżania – ściśle według harmonogramu i zaleceń lekarza prowadzącego. Proces ten z reguły rozpoczyna się po usunięciu szwów lub (w przypadku szwów wchłanialnych) po zdjęciu opatrunku z ran. We wczesnej fazie zwykle stosuje się proste tłuszcze obojętne (np. Alantan maść), kolejny etap obejmuje aplikację maści aktywnych, w tym preparatów silikonowych.

Do najlepiej przebadanych środków należą silikony – w postaci maści oraz cienkich, przeziernych plastrów. Preparaty silikonowe poprawiają uwodnienie tkanek blizny, tworząc korzystne warunki do rozpadu kolagenu, poprawiając estetykę blizny i zapobiegając powstawaniu keloidów (bliznowców).

Po zagojeniu blizny możliwe jest również wdrożenie niektórych technik terapii manualnej blizny (np. manualne rolowanie, masaż głęboki).

Do szczególnie skutecznych metod leczenia blizn należą zabiegi wykorzystujące laser frakcyjny CO2 o długości fali 10 600 nm (jego chromoforem jest woda – podstawowy składnik komórek skóry). Zabiegi laserem frakcyjnym można włączyć do terapii kilka-kilkanaście tygodni po operacji.

W przypadku „świeżej” blizny działanie lasera CO2 wpływa regulująco na przebieg gojenia i zapobiega jego zaburzeniom. W bliznach dojrzałych terapia laserowa przyczynia się do zmian na poziomie komórkowym, które inicjują korzystny proces przebudowy tkanki bliznowatej.

Skuteczność frakcyjnych laserów CO2 w terapii blizn pooperacyjnych została potwierdzona klinicznie. Udowodniono, że terapia laserowa zmniejsza objętość i głębokość blizn, wyrównuje teksturę skóry, poprawia jej koloryt i ogólną estetykę.

Najbardziej satysfakcjonujące wyniki uzyskuje się, stosując leczenie skojarzone, łączące np. zabiegi fizjoterapeutyczne z zabiegami laserowymi.

Na ostateczny wygląd blizny czeka się do 12 miesięcy – wtedy zwykle blizna jest już jasna, niewygórowana i wąska; wiele blizn po operacji plastycznej piersi jest ukrytych w fałdzie podpiersiowym.

Sport, rekreacja, aktywność fizyczna

Po 6-8 tygodniach można stopniowo powracać do przedoperacyjnej aktywności fizycznej. „Stopniowo” to słowo-klucz. Pierwsze treningi po zabiegu powinny być kilkukrotnie mniej obciążające niż przed operacją: krótszy powinien być czas ćwiczeń, ich natężenie, liczba powtórzeń itd.

Jednak czas i tempo powrotu do aktywności sportowej ustalane jest indywidualnie – zależy od wielu czynników, m.in. od przebiegu procesu gojenia, stanu zdrowia, odżywienia, rodzaju procedur chirurgicznych (np. od lokalizacji i wielkości wszczepionego implantu).

Do pełnego zagojenia ran niewskazane jest korzystanie z basenu (ryzyko infekcji).

Przez 6 do 12 miesięcy od zabiegu nie należy opalać piersi.

Jakie dolegliwości są normalne, a które wymagają konsultacji lekarskiej?

Niektóre dolegliwości powinny skłonić do przerwania ćwiczeń rehabilitacyjnych lub zabiegów zaleconych w warunkowych domowych i wymagać konsultacji z lekarzem prowadzącym.

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

Post udostępniony przez dr n. med. Wojciech Rybak (@drwojciechrybak)

Objawy pooperacyjne wymagające kontaktu z lekarzem

• gorączka (pow. 38 st. C)
• nasilający się ból – mimo stosowania zaleconych środków przeciwbólowych
• krwawienie z rany
• narastający miejscowy obrzęk, ból i stwardnienie piersi (może współwystępować z zaczerwienieniem i ociepleniem operowanych okolic)
• mdłości i wymioty
• nawracające zawroty głowy, omdlenia
• ucisk, ból w klatce piersiowej
• duszność
• niedowłady
• drętwienie, ból i obrzęk kończyn
• zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia
• rozejście się rany pooperacyjnej
• ból, rumień, obrzęk w miejscu wkłucia
• utrzymujące się bóle gardła, problemy z przełykaniem

Nici chirurgiczne mogą wywołać odczyn tkankowy o różnym nasileniu, najczęściej jest to odczyn znikomy (związany z reakcją na ciało „obce”, jakim jest nić). W niektórych przypadkach natężenie reakcji zapalnej może być większe (zaczerwienienie, obrzęk) i wymagać kontaktu z lekarzem.

Objawy, które nie powinny budzić niepokoju

• siniaki (wybroczyny)
• związane z obrzękami zaburzenia symetrii ciała (obrzęki zwykle utrzymują się przez kilka tygodni; niewielkie obrzęki mogą utrzymywać się dłużej – przez kilka miesięcy)
• ból pooperacyjny, którego natężenie stopniowo się zmniejsza
• niesatysfakcjonujący wygląd operowanych tkanek przed zakończeniem procesu gojenia (od kilku miesięcy do roku).

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów, które budzą wątpliwości, wskazana jest porada lekarska.