przyczyny, rodzaje, metody leczenia
Naczyniaki krwionośne to łagodne nowotwory wywodzące się z układu naczyń (tętniczych, żylnych, włosowatych, limfatycznych). Najczęściej występują na skórze twarzy i na tułowiu, nieco rzadziej na kończynach dolnych lub górnych. Przyczyną ich powstawania mogą być zmiany genetyczne i zaburzenia rozwojowe o nie w pełni poznanym mechanizmie.
Istnieje wiele klasyfikacji naczyniaków, najprostsza dzieli je na:
Istnieje również podział anomalii naczyniowych na naczyniaki i malformacje naczyniowe, w którym naczyniaki definiowane są jako proliferacja śródbłonka naczyń występująca jeszcze w okresie okołoporodowym i zbudowana z niedojrzałych komórek. Natomiast malformacja naczyniowa jest zmianą o prawidłowym śródbłonku, ale nieprawidłowej liczbie i nieprawidłowym położeniu naczyń. Naczyniaki mogą pojawiać się u noworodków do 2. tygodnia życia, a malformacje naczyniowe ujawniają się już w życiu płodowym.
Ze względu ma budowę wyróżnia się zmiany: kapilarne (port-wine stain), żylne, tętnicze, tętniczo-żylne i limfatyczne.
Naczyniaki położone powierzchownie są jasnoczerwone, stąd ich inne określenia: „plamy łososiowe” lub „plamy czerwonego wina”. Guzki naczyniowe umiejscowione głębiej mają na ogół postać lekko wyniesionej masy, którą pokrywa niebieskawa skóra. Naczyniak płaski leży w poziomie skóry i występuje często na twarzy lub karku. Naczyniak jamisty unosi się ponad poziom skóry lub lokuje w głębszych warstwach skóry (może mieć charakter mieszany), ma kolor czerwony lub sinoczerwony. Naczyniak gwiaździsty tworzą liczne, drobne guzki o barwie czerwonej wraz z naczyniami włosowatymi; zwykle pojawia się na tułowiu i twarzy, może wystąpić w ciąży, połogu lub towarzyszyć chorobom wątroby.
Ziarniniak naczyniowy ma postać pojedynczego sinoczerwonego i uszypułowanego guzka z łatwo krwawiącą powierzchnią. Może być sprowokowany urazem lub zakażeniem bakteryjnym, jest niebolesny. Na znamiona limfatyczne składają się naczyniaki limfatyczne zwykłe i jamiste. Pierwsze z nich są pęcherzykami z przezroczystym płynem, zaś zmiany jamiste mają postać guzowatych, głębiej osadzonych struktur.
Leczenie jest niezbędne w przypadku naczyniaków olbrzymich o dużej dynamice wzrostu, położeniu i wielkości, które stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. W większości przypadków stwierdza się jednak łagodne zmiany naczyniowe, które stanowią tylko defekt estetyczny, natomiast nie są zagrożeniem dla zdrowia (wskazana jest ich obserwacja).
W leczeniu naczyniaków stosuje się propranolol (lek z grupy niewybiórczych beta-adrenolityków), którego działanie polega na blokowaniu receptorów beta1 i beta2 – powoduje obkurczanie naczyń i redukcję przepływu naczyniowego. Jednak naczyniaki usuwane są głównie chirurgicznie, najczęściej za pomocą skalpela lub laseroterapii naczyniowej – która jest najnowszą techniką leczenia skórnych zmian naczyniowych. Metody laserowe mogą być stosowane jako samodzielne leczenie lub terapia poprzedzająca leczenie chirurgiczne.
Leczenie laserowe przeprowadzane jest przede wszystkim u pacjentów dorosłych lub u młodzieży szkolnej. U dzieci zabiegi laserowe wykonywane są tylko ze wskazań leczniczych. Laseroterapia naczyniaków ma charakter etapowy; najczęściej zabiegi powtarza się co 1-2 miesiące. Liczba zabiegów zależy od zaawansowania zmian.
W laseroterapii naczyniaków wykorzystuje się zjawisko selektywnej fototermolizy, prowadzącej do zaniku naczyniaka na skutek absorpcji promieniowania laserowego przez grupę atomów w cząsteczce. Efektem zabiegu jest rozpad naświetlanej zmiany.
Energia laserowa działa wybiórczo na hemoglobinę i melaninę, bez istotnego wpływu na skórę i naskórek, powodując fotokoagulację lub odparowanie zmian naczyniowych. Najczęściej stosuje się lasery KTP, neodymowo-yagowe i barwnikowe. Do nowoczesnych, wysoce precyzyjnych systemów zintegrowanych należą np.:
W laserowym leczeniu zmian naczyniowych docelowymi chromoforami są hemoglobina i oksyhemoglobina. Emitowana energia uszkadza śródbłonek naczyń, powoduje skurcz włókien kolagenu otaczającego naczynia i zastój przepływu. Laserowe usuwanie zmian to metoda wykazująca dużą skuteczność zarówno w przypadku małych, powierzchownych guzów naczyniowych, jak i w przypadku zmian rozleglejszych, położonych w głębszych warstwach skóry.
Dobre efekty terapeutyczne można osiągnąć za pomocą pulsacyjnego lasera barwnikowego (585–595 nm), w przypadku drobnych naczynek dużą skuteczność wykazuje laser KTP (532 nm), a do leczenia zmian położonych głębiej stosuje się laser neodymowo-yagowy (Nd-YAG). Naczyniaki o dużej dynamice wzrostu mogą być ponadto leczone steroidami (iniekcje lub podanie doustne), interferonem lub propranololem.
Poza tym lasery Nd:YAG wykorzystywane są z powodzeniem we wczesnych stadiach naczyniaków oraz w celu leczenia zmian z owrzodzeniem, a pulsacyjne lasery barwnikowe osiągają dobre efekty terapeutyczne w usuwaniu znamion typu czerwonego wina (port-wine stains). Malformacje żylne i limfatyczno-żylne często leczone są metodami hybrydowymi, np. laseroterapią w połączeniu ze skleroterapią. Metody łączone zwiększają skuteczność zabiegu i umożliwiają uzyskanie optymalnych wyników estetycznych i terapeutycznych.
Pierwsze efekty laseroterapii zmian naczyniowych często widoczne są już po pierwszym zabiegu. Ostateczny wynik leczenia zależy jednak od wielu czynników, w tym od rozległości. stopnia zaawansowania zmian i ich lokalizacji.
Bezpośrednio po zabiegu może pojawić się zaczerwienienie lub obrzęk, które zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni. Leczenie laserowe jest bardzo skuteczne, warto mieć jednak uwadze, że – ze względu na uwarunkowanie genetyczne – po terapii mogą powstawać kolejne zmiany (wymagające leczenia zabiegowego).
Leczeniem naczyniaków i znamion naczyniowych zajmuje się dr n. med. Wojciech Rybak w klinice we Wrocławiu i dr n. med. Michał Kowalczewski w klinice w Warszawie.
Procedury wyceniane są indywidualnie podczas osobistej konsultacji, która umożliwia ocenę problemu i określenie zakresu zabiegu.
W celu umówienia się na konsultację do leczenia żylaków laserem zapraszamy do kontaktu.
W przypadku dodatkowych pytań służymy pomocą.