Opis problemu:
Wodniak jądra to schorzenie dość często występujące u niemowląt. Ma postać niebolesnego guza położonego w okolicy pachwinowej. Przyczyną występowania wodniaka jądra jest gromadzenie się płynu w przetrwałym wyrostku pochwowym otrzewnej. Jego rozpoznanie zwykle możliwe jest na podstawie klinicznego obrazu pacjenta.
Zdarza się, że postawa wyczekująca pozwala uniknąć leczenia operacyjnego u dzieci. Wiele jednak zależy od wieku pacjenta i objawów towarzyszących schorzeniu.
Za podobną patologię uznaje się wodniak powrózka nasiennego, w którym wyrostek pochwowy otrzewnej zamyka się (zarówno dystalnie, jak i proksymalnie), tym samym tworząc torbiel w przebiegu naczyń jądrowych i nasieniowodu.
Wodniaki dzielą się na wrodzone i nabyte oraz komunikujące i niekomunikujące.
Wrodzony komunikujący wodniak jądra – powstaje, gdy wyrostek pochwowy otrzewnej się nie zamknie. Charakteryzuje się tym, że zostaje zachowana możliwość przepływu płynu z jamy otrzewnej do moszny, co oznacza, że objętość wodniaka może ulegać zmianie w zależności od pory dnia lub wysiłku fizycznego.
Niekomunikujący wodniak jądra – powstaje z niewyjaśnionych dotąd przyczyn, choć nie wyklucza się, że może mieć związek z niezrośniętym bądź wąskim i klinicznie niemym wyrostkiem pochwowym otrzewnej. Charakteryzuje się tym, że jego wymiary nie ulegają zmianom. Niekomunikujące wodniaki można podzielić na trzy grupy:
- wodniak pochwowy lub mosznowy – jego powstanie wiąże się ze ścisłym zrośnięciem w części proksymalnej wyrostka pochwowego otrzewnej i gromadzeniem płynu w osłonce pochwowej jądra,
- wodniak wieku niemowlęcego – pojawia się w sytuacji, gdy proksymalna część wyrostka pochwowego otrzewnej zamknie się i tym samym doprowadzi do utworzenia worka wodniaka przez dystalną część przetrwałego wyrostka pochwowego wraz osłonkami jądra,
- wodniak powrózka nasiennego – powstaje podczas zarośnięcia przetrwałego wyrostka otrzewnej zarówno proksymalnie, jak i dystalnie, które prowadzi do utworzenia izolowanej torbieli.
Czynniki determinujące:
Choć przyczyna powstawania wodniaków pozostaje nieznana, to wśród czynników ryzyka wymienia się:
- uwarunkowania genetyczne i rodzinne występowanie schorzenia,
- wcześniactwo,
- małą masę urodzeniową,
- wnętrostwo (niezstąpienie jąder),
- spodziectwo,
- wierzchniactwo,
- wynicowanie pęcherza moczowego.
Wodniak pozostaje w ścisłym związku ze zwiększonym ciśnieniem w jamie brzusznej. Uznaje się również, że wodobrzusze, wytrzewienie i przepuklina sznura pępowinowego mogą prowadzić do wystąpienia tej wady.
Niniejszy tekst powstał na podstawie artykułu:
Aktualne postępowanie w wodniakach jąder u niemowląt i dzieci starszych, którego autorami są dr n. med. Agnieszka Burkacka i dr hab. n. med. Tomasz Koszutski z Oddziału Chirurgii i Urologii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach.
